تأثیر نظم در ایجاد انسجام و تناسب معنایی سوره نمل

یکی از رویکردهای های موجود در مطالعات قرآنی و تبیین بلاغت قرآن، مبحث نظم و تناسب می باشد. که یکی از جلوه های اعجاز قرآن کریم نیز محسوب می شود. هدف این پژوهش بررسی تأثیر نظم در ایجاد انسجام و تناسب معنایی سوره نمل است. در این پژوهش عوامل موثر نظم همراه با تناسب درونی بین آیات سوره نمل بررسی و ارتباط ساختار بلاغی با محتوا و اهداف سوره مورد بررسی قرار می گیرد. در پایان، تحلیل ساختار روایی، وجوه نظم و تناسب داستان های وارده شده در سوره همچنین بررسی ارتباط ساختار روایی و بلاغی باهم و در نهایت ارتباط تناسب بیرونی بین سوره نمل با دو سوره شعراء و قصص بیان می شود. به همین منظور مهم ترین عوامل ایجاد نظم و تناسب در این سوره استفهام، امر، فاصله، ایجاز، اطناب، تقدیم و تأخیر و ساختار روایی مورد بررسی قرار گرفت. از نتایج پژوهش این است که از میان وجوه نظم، استفهام و اغراض بلاغی آن دارای بیش ترین تکرار هستند و برخلاف استفهام، اسلوب امر موجود در سوره نمل دارای معانی حقیقی، و بیش تر در بخش سوم سوره بعد از اتمام ساختار روایی سوره آمده است. و همچنین ساختار سوره به ویژه ساختار روایی آن بر مبنای ایجاز استوار، و کلمات آن دربرگیرنده قاطعیت همراه با یقین می باشد. و از مجموع 93 آیه سوره 84 آیه آن با فاصله «نون» به پایان می رسد که این علاوه بر تناسب موسیقیای از لحاظ محتوا نیز با مفاهیم آیات نیز متناسب هستند.